Wednesday, 22 April 2020

Sot 22 Prilli - Dita Ndërkombëtare e Tokës

nga:  Kristo KAURI
Ing Pyjesh & Publicist
SARANDË



Kristo KAURI
22 prilli është kthyer në një ditë, ballafaqimi, veprimi, që synon të ndryshojë sjelljen njerëzore, strategjitë, modelet, për një mjedis më të pastër, per një Tokë më të shëndëtshme dhe të pasur. Në gjithë këtë rrugétim të njeriut, që kur shkeli këmbën mbi këtë TOKË, janë identifikuar mbi 400 mijë specie bimore, nga të cilat rreth 30 mijë janë njohura si specie te ngrénshme. Vetë njeriu për t’u ushqyer, kryesisht ka përdorur rreth 6 mijë specie, dhe në këto njëqind vitet e fundit, e ka përqëndruar dhe reduktuar ushqimin e tij në vetëm 150 specie!???.

Eshte fakt, dhe këtë duhet ta njohim mirë, që Planeti Tokë, po përballet me rrezikun e madh te zhdukjes së specieve. 
Shkencetaret nuk kane asnje pike dyshimi, per situaten kritike qe ndodhet Planeti. Ka vite qe ata kane leshuar sinjalin SOS. Vetem nga viti 1992 jane shkaterruar rreth 11,4% e mjediseve te virgjera, zhdukja e specieve eshte shtuar 1000 here, jane zhdukur 12 % e shpendeve, 23% e gjitareve, 90% e peshqeve, 42% e specieve.....
Toka po perballet me probleme serioze te shkaterrimit dhe zvogelimit te saj. Aktualisht shfrytezojme vetem 3/4 e siperfaqes se saj. Ky shkaterrim i biodiversitetit, nuk eshte rregjistruar asnjehere. U prishen ekuilibrat, u shtuan fatkeqesite natyrore, viruset, u demtua rende bujqesia, struktura ushqimore, u demtua turizmi .....me pasoja te pallogaritshme per ekonomine. 

Sipas shkencetareve, virusi Covid 19, mund te jete vetem maja e ajsbergut, pasi vete njerezit po krijojne kushte te pershtatshme per zhvillimin e pandemive, duke prishur dhe zvogeluar barierat natyrore . Toka eshte djepi i te gjitha gjallesave.. Shtresa e saj jetesore ndertohet me shume veshtiresi. Qe te formohet nje shtrese rreth 1 cm toke me humus ( toke e gjalle), duhen rreth njemije vjet. Nese nuk e mbrojme kete toke, kjo shtrese do te shkaterrohet shume shpejt, brenda disa sekondave. Duke hequr mbrojtesen e saj, mbulesen e gjelber, druret dhe shkurret, duke zbatuar modele jo te qendrueshme, ne e shkaterrojme ate, e varferojme , e skeletojme, duke vrare jeten e saj, duke shkaterruar aftesine e saj per t’u riprodhuar. Sipas studimeve, per njesi te siperfaqes ne harxhojme vetem 1 dollar per ta mbrojtur token dhe 13 dollar per ta demtuar(Pesticide, insektcide,plehra kimike..)
Ne Planetin Toke, gjallojne, banojne, dhe ushqehen miliarda qeniesh te gjalla, flore dhe faune Ne nje grusht toke me humus, toke e shendetshme, rezulton se ka me shume mikroorganizma ,se sa ka njerez ne Planetin Toke. Duke perdorur vend e pa vend sasira te medha plehrash kimike dhe insekticide, ne i vrasim keta ushtare te dobishem te tokes.

Toka te shendetshme rrisin dhe ushqejne njerez te shendetshem.  Kombet dhe qeverite e tyre, veçohen dhe dallohen nga menyra se si e trajtojne Token dhe Mjedisin . Gjithe vemendja e vendeve te civilizuara eshte perqendruar ne shendoshjen e Tokes. Investimet kryesisht jane perqendruar ne sherimin e tokes dhe jo te njerezve, jo harxhime kolosale ne spitale, eshte perqendruar ne modele zhvillimi dhe menaxhimi te qendrueshme te Tokes.

Kjo eshte shume llogjike, se nje mjedis dhe Toke e semure, e bombarduar me plehra kimike, me insekticide, pesticide, me mbeturina, ndotje.... do te rrisi dhe ushqeje njerez te semure, me viruse, gjaknxehte, pa deshire per jeten, njerez gjithmone te gatshem per braktisjen e tokes dhe vendit te tyre. Dhe e kunderta, nje mjedis i shendoshe, nje Toke e shendoshe, do te rrisi dhe ushqeje njerez te shendoshe, vital, plot deshire dhe energji per jeten.
Qe te realizohet kjo, kerkohen ndryshime drastike ne çdo gje, ne menyren e te menduarit, te vepruarit, ne modelet dhe format e jetes. Te gjitha keto duhet te mos perballen, dhe te mos demtojne aftesine e perhereshme te natyres, te Tokes, te mjedisit per te patur Jete.

Ne kete Dite te Tokes, u kerkohet njerezve te mbrojne me çdo çmim Mbreterine e Gjelber, mjedisin, u kerkohet rritja e vetdijes, e dashurise, respektit ..., per mbrojtjen e Natyres. Kerkohet vendosja e politikave, strategjive per zhvillimin e qendrueshem ne çdo hap dhe ne çdo aktivitet.
Vendi yne ka nje potencial dhe diversitet te larte biollogjik, rreth 7233 lloje flore bimore dhe 5438 lloje faune. 
Çdo projekt zhvillimi dhe zbatimi, sado i thjeshte qe te jete, duhet te gjej ekuilibrat jetesor midis mbrojtjes se natyres, mjedisit, tokes, dhe Zhvillimit te Qendrueshem.
Duhet te jete Mjedisi, Toka, Pylli...qe perfundimisht percakton dhe lejon zhvillimin, duhet te jete kapaciteti mbajtes i mjedisit qe do te thote fjalen e fundit, per lejimin e investimit.
Cristiana Palmer, udheheqesja e Sektorit te Biodiversitetit ne Kombet e Bashkuara, terhoqi vemendjen qe te mos ndodhi Kolapsi i Ekosistemeve:

“ Shkaterrimi i biodiversitetit eshte nje vrases i heshtur. Bota duhet te arrije nje marreveshje te re per natyren brenda dy viteve te ardhshme, ne te kundert, njerezit do te jene nder speciet e para qe do te rrezikohen nga zhdukja.”
Planeti ka kohe qe ka filluar te flasi, mbi 100 vjet, por kete radhe e ka shume seriozisht.  
Ne nuk kemi alternative tjeter, Ai duhet degjuar me shume vemendje dhe respekt!
Qyteti i Sarandës, natën

1 comment:

  1. E saktë është çfar shkruan Krito.Nuk është marë seriozisht mjedisi.Nuk mjafton që mjedisi të të jetë.i bukur,pori bukur dhe i shëndetshëm.
    Europës foto i del e bukur, por skanëri i del me njolla të zeza.Duhet konsensus kombëtar dhe global, ndryshe ditë më të vështira do të vijnë.
    enver isufi

    ReplyDelete