KROJET, BURIMET DHE PUSET E LIBOHOVËS

Në Libohovë numërohen rreth 60 burime, ku rreth 36 nga këto, i kanë ndërtuar libohovitët e vjetër çezma të bukura me vlera të rralla.

Përgatiti: Ing. Bexhet ÇOBANI

GJIROKASTËR

 

Libohova është një vënd i bukur,  Zoti i ka falur bukuri natyrore të rralla. Prezenca e burimeve të shumta ujore në Libohovë është jetë. Një fjalë e urtë popullre thote “ku ka ujë ka jete”, dhe në Libohovë numërohen rreth 60 burime, ku rreth 36 nga këto, i kanë ndërtuar Libohovitët e vjetër çezma të bukura me vlera të rralla. Fatkeqësisht sot egzistojnë shumë pak, të ndërtuara me arkitekturën klasike. Ne duhet ta vazhdojmë atë traditë të të parëve tanë, sepse ajo ishte qytetërim. Në shekullin e XV deri ne XIX, rrapi në qëndër dhe çezmat prezantonin qëndrën e fshatit,(piacën) ose (mesohorin) dhe Libohova ka qënë kampion nga të gjitha zonat e banuara të Jugut përsa i përket, qëndrave te lagjeve, ku ishte prezenca e sheshit me hijen e rrapit ku mblidheshin burrat duke kuvenduar mbrëmjeve dhe çezmat dekorative ku ishin të pranishem gratë dhe vashat duke mbushur ujë dhe duke larë teshat. Libohova ka patur shumë burime ujore dhe në shumicën e tyre janë ndërtuar kroje, njeri më i bukur se tjetri, dhe konkretisht po i përmendim me rradhë:

 

 KROJET

1. Kroi i Moçalit i cili gjëndet ne krye të lagjes Hoxhallare, ku kanë shtëpinë sot Buzajt.

2. Kroi i Shënkollit, është në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpisë së Asim Ruçit.

3. Kroi i Ri, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpisé së Selman Liles.

4. Kroi i Hysni Bumit, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpisë së Xhemal Beqos.

5. Kroi i Lengarit, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpise së Kujto Ruçit.

6. Kroi I Shtogjeve, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpise së Fatmir Shehut.

7. Kroi i Farcatit, gjendet në lagjen Hoxhallarë, në vëndin e quajtur Farcat.

8. Kroi i Hoxhëve, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpisë së Kujto Isufatit.

9. Kroi i Rexho Xhesë, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpisë së Yzet Ruçit.

10. Kroi i Reiz Bukalit, gjendet në lagjen Hoxhallarë.

11. Kroi i Rahman Çomos, gjendet në lagjen Hoxhallarë, afër shtëpisë së Sejdi Lazes.

12. Kroi i xhamise, gjendet në lagjen Hoxhallarë, te xhamia, ku eshte sot dyqani i Afrim Ruçit.

13. Kroi i Xhixhase, gjendet ne kufirin e lagjes Hoxhallarë, me lagjen Çuprel, afër xhamisë

14. Kroi i Verlës, gjendet në lagjen Çaushlinj, afër shtëpisë së Gano Hundës.

15. Kroi i Pipatëve, gjendet në lagjen Çaushlinj, afër shtëpisë së Tomor Rustemit.

16. Kroi i Avdulla Monopatit, gjendet në lagjen Çaushlinj, afër shtëpisë së Çaushajve.

17. Kroi i Nexhip Rulit, gjendet në lagjen Çaushlinj, afër shtëpisë së Gëzim Hundës.

18. Kroi i Margos, gjendet në lagjen Çaushlinj, afër shtëpisë së Gazo Çanos.

19. Kroi i Surja Spahiut, gjendet në lagjen Agallinj.

20. Kroi i Sali Kamos, gjendet në lagjen Agallinj, afer shtëpisë së Refat Ruçit.

21. Kroi i Pulit, gjendet në lagjen Agallinj, afer shtëpisë së Foto Gjikës.

22. Kroi i Tajo Hundes.

23. Kroi i Zervoit, gjendet në lagjen Teqe Fushë, afër shtëpisë së Zane Peçës

24. Kroi i Turkës, gjendet në lagjen Teqe Fushë, afër shtëpisë së Zane Peçës.

25. Kroi i Stojanit, gjendet në lagjen Teqe Fushë, ne Vendin e quajtur Nebivole.

26. Kroi i Mekamit, gjendet në mekamin e lagjen Teqe Fushë.

27. Kroi i Shiko Peçës, gjendet në lagjen Teqe Fushë,

28. Kroi i Kallanxhiut, gjendet ne Pazar.

29. Kroi i Zhepës. Gjendet te Hoteli ne Pazar.

30. Kroi Banos, gjendet në lagjen Marinë e Poshtëme, afër shtëpise së Haseni Rustemit.

31. Kroi i Xhamos, gjendet në lagjen Marinë, afër shtëpisë së Avdi Bilibashit.

32. Kroi i Hamdi Kënaçit, gjendet në lagjen Marinë e Poshtëme, afër shtëpisë së tij.

33. Kroi i Gjatajve, gjendet në lagjen Teqe, afër shtëpisë së Ramo Zenelit.

34. Kroi i Haxhenjëve, gjendet në Pazar.

35. Kroi i Kumbaratëve.

36. Kroi në Bostanin e Beut.

 

BURIMET

Libohova ka burime te shumta ujore dhe të një cilësie te mire, përmendim disa më te rëndësishmit:

1. Burimet e Lozes, Këtu jane shtatë burime . këto gjenden në lartesine mbi 800 m, janë mbi lagjen Hoxhallarë, në një pllajë shumë të bukur. Para viteve 40, në pllajen e bukur te Lozës vinin per verim, duke ngritur cadra gjithe (arhondët) të pasurit e Gjirokastrës dhe ata që kanë patur probleme shëndetësore me mushkëritë. Kjo pllajë ka një klimë shumë të pastër.

2. Burimi i Barbacit, gjendet në lagjen e Hoxhallarë

3. Burimi në Nebivole, gjendet në lagjen Teqe-Fushë,rrugës së vjetër për në Stojan.

4. Burimi i Arës së Lekos

5. Burimet e Haxhenjëve

6. Burimet e Zhepës (Këtu jane shumë burime, fillojnë Brenda në përrua dhe vazhdojnë në një sipërfaqe të madhe. Prurja e ketij burimi varion nga 40 l/s deri ne 120 l/s.

Në Libohovë ka dhe shumë burime te tjera sezonale që egzistojnë vetëm në periudhën e dimrit.

 

PUSET

Libohova gjate gjithë shtrirjes së saj ka patur ujra te shumta nentokesore, dhe banorët e Libohoves pothuajse, cdo shtëpi I ka shfrytëzuar prezencën e ujrave nëntokesore me ane te ndërtimit te puseve. Do mundohemi të përmëndim të gjitha puset qe kanë egzistuar ne Libohovë përpara viteve 30, të na fali ndonjëri edhe për ndonjë haresë:

 

1. Pusi Ados afër shtëpisë së Fane Beqos, në lagjen Agallinj

2. Pusi i Suria Spahiut, në lagjen Agallinj

3. Pusi i Kamajve, në lagjen Agallinj

4. Pusi i Hundajve, në banesën e Skënder Hundës, në lagjen Agallinj

5. Pusi i Luto Haxhiut, në lagjen Agallinj

6. Pusi i shkollës "Avni Rustemi" gjendet ne teritorin e shkollës.

7. Pusi i Roshateve, në lagjen Agallinj

8. Pusi I Bajo Goxhait, në lagjen Agallinj

9. Pusi Çomateve, në lagjen Hoxhallarë.

10. Pusi i Qete Zhuzhunit, në lagjen Hoxhallarë

11. Pusi i Tare Zhuzhunit, në lagjen Hoxhallarë

12. Pusi i Hysni Bumit, në lagjen Hoxhallarë

13. Pusi Fiko Beqos, në lagjen Hoxhallarë

14. Pusi i Niaz Çomos, në lagjen Hoxhallarë

15. Puset e Xhamise (tre cope), xhamia te dyqani I Afrim Ruçit.

16. Pusi i Rahmi Çomos, në lagjen Hoxhallarë

17. Pusi i Neshet Sinanit, në lagjen Marinë.

18. Pusi i Pertef Hysës, në lagjen Marinë.

19. Pusi i Rustemateve, në lagjen Marinë.

20. Pusi i Sadik Zekos, në lagjen Marinë.

21. Pusi i Hajo Çanos, në lagjen Marinë.

22. Pusi i Eqerem Çanos, në lagjen Marinë.

23. Pusi i Niaz Rustemit, në lagjen Marinë.

24. Pusi i Avni Rustemit, në lagjen Marinë.

25. Pusi i Qamil Shehut, në lagjen Kalista.

26. Pusi i Koço Xhait , në lagjen Kalista.

27. Pusi i Verdhateve, në lagjen Kalista.

28. Pusi i Verdhateve, në lagjen Kalista.

29. Pusi i Bejtash Xhaxhos, në lagjen Teqe

30. Pusi i Gjatajve, në lagjen Teqe

31. Pusi i Bejtash Xhaxhos, në lagjen Teqe

32. Pusi i Avni Voshtines(Xhelili), në lagjen Teqe. 

33. Pusi i Gabranateve, në lagjen Teqe.

34. Pusi i Selman Alikos, në lagjen Teqe

35. Pusi i Niazi Çucit, në lagjen Teqe

36. Pusi i Faik Bregut, në lagjen Teqe.

37. Pusi i Zarifi Shehut, në lagjen Teqe.

38. Pusi i Xhamise, në lagjen Teqe.

39. Pusi i Nuskes, në lagjen Teqe.

40. Pusi i Karavidhajve, në lagjen Loçan.

41. Pusi i Llaçinajve, në lagjen Loçan.

42. Pusi i Kacuqajve në lagjen Linua-Pazar

43. Pusi i Shahin Nazimit në lagjen Linua-Pazar

44. Pusi i Bodgove në lagjen Linua-Pazar

45. Pusi i Kumbarateve në lagjen Linua-Pazar

46. Pusi i Dalan Goxhait në lagjen Linua-Pazar

47. Pusi i Kasimateve në lagjen Linua-Pazar

48. Pusi i Izudin Çobanit në lagjen Linua-Pazar

49. Pusi i Riza Kumbaros në lagjen Linua-Pazar

50. Pusi i Fetin Ruçit në lagjen Linua-Pazar

51. Pusi i Hamdi Pashos në lagjen Linua-Pazar

52. Pusi i Dilaver Xhafos, ne oborin e shtepise.

 

Përgatiti: Ing. Bexhet Çobani