AGRONOMË LIBOHOVITË NË VITE

BAJAZIT HAMIT HABIBI

Përgatiti:  Besnik ISMAILATI

Agronom , Publicist

Libohovë, Gjirokastër. 

Bajazit HABIBI

U lind në Libohovë më 05.05.1916 në Lagjen Marinë. Në vitet 1924–1925 kreu shkollën parafillore në Libohovë, nga viti 1926 deri në vitin 1931 vazhdoi shkollën fillore po në Libohovë. Në muajin shtator të vitit 1933 filloi studimet në shkollën e mesme bujqësore amerikane në Golem të Kavajës, të cilën e përfundoi në vitin 1937. U diplomua teknik i mesëm bujqësie i kualifikuar. Pasi mbaroi këtë shkollë në muajin janar të vitit 1937 punoi në Vlorë në Zyrën e Bujqësisë, teknik krasitës i ullinjëve. Këtu kreu një kurs specializimi me një profesor italian për ullirin. Në korrik të vitit 1937 kreu tjetër kurs në Institutin e Xhafzotajt në Durrës për frutikulturën po me specialist të huaj. Nga ky konkurs bëri konvertim të diplomës në agronom të mesëm.

Në muajin tetor të vitit 1937 u emërua në Zyrën e Bujqësisë në Bilisht. U caktua me punë në Komunën e Hoçishtit. Këtu qëndroi deri në muajin prill të vitit 1938. Nga 12.05.1938 deri në muajin shtator të vitit 1938 kreu shërbimin ushtarak në Kazermat e Ali Rizait në Tiranë. 

Në muajin shtator të vitit 1938 punoi në fidanishten e Laprakës. Këtu qëndroi një muaj dhe pastaj u caktua për piketimin e zonës rreth pallatit të Zogut për të mbjellë pemë. Më 18.12.1938 emërohet nga Ministria e Bujqësisë Teknik Bujqësor në Zyrën e Bujqësisë në Elbasan. Këtu puna vazhdoi deri në muajin mars të vitit 1939. Në muajin tetor të vitit 1940 caktohet kontrollor gruri. Punoi këtu deri më 12.07.1941. Pas kësaj date u emërua në Fushë Kosovë të Prishtinës. Në shkurt të vitit 1944 largohet nga Kosova. 

Pas largimit nga Kosova qëndroi 3 muaj në Pukë. Në muajin korrik të vitit 1944 u caktua në Fermën e Xhafzotaj. Në Xhafzotaj qëndroi deri më 28.03.1945. Nga këtu u transferua në Elbasan në Fushë Mbret, deri në qershor të vitit 1946. Prej këtu u transferua në Fermën e Llakatundit të Vlorës, punoi vetëm 10 muaj sepse u transferua në Kuçovë për të ngritur një fermë të re, nga muaji prill i vitit 1946 e deri në muajin tetor të vitit 1948. Më 20 prill 1947 mori detyrën agronom dhe pak më vonë kryeagronom. Në muajin tetor të vitit 1948 u transferua në fermën e Sukthit. Në këtë ndërmarrje punoi deri në vitin 1968.
Në vitet 1959 - 1963 kreu studimet në Institutin e Lartë Bujqësor në Kamëz - Tiranë.

Nga viti 1961 e deri në vitin 1964 punoi në fermën e Vorës me detyrën e kryeagronomit të fermës. Nga viti 1964 e deri në vitin 1968 u rikthye në N. B Sukth. Në N. B Sukth pati detyrën e agronomit dhe për shumë vite përgjegjës i sektorit të Perimores. Nga muaji shtator i vitit 1968 e deri në muajin korrik të vitit 1971 ishte pedagog në shkollën e mesme Bujqësore të Golemit. 

Në vjeshtën e vitit 1971 e deri në muajin korrik të vitit 1977 u emërua në fermën e Kamzës në Tiranë. Gjatë kësaj periudhe ishte pedagog në Institutin e Lartë Bujqësor në Kamëz. 

Puna e pedagogut në Teknikumin Bujqësor të Golemit dhe në Institutin e Lartë Bujqësor të Kamzës ka lanë mbresa të pashlyera te qindra e mijra nxënës e studentë në mbarë vendin, ata kujtojnë te profesori i tyre punën plot përkushtim e me vizion bashkëkohor si në aspektin profesional dhe atë shoqëror. Në kujtesën e atyre që kanë punuar e jetuar me Bajazit Habibin u ka mbetur në mendje si një njeri i thjeshtë, intelektual i kompletuar, i komunikueshëm me të gjithë, kërkues e korrekt në punë.

Doli në pension në vitin 1977. Nga muaji korrik i vitit 1977 e deri në muajin dhjetor të vitit 1985 punoi në Institutin e Perime - Patateve në Tiranë, bashkëpunëtor shkencor. Nga muaji janar i vitit 1986 edhe pse ishte pensionist vazhdoi punën në Ministrinë e Bujqësisë në Drejtorinë e Perimeve. Më 31.12.1987 e ndërpreu punën për pamundësi fizike për të ndjekur punët nëpër rrethe.

Krijimi i varietetit të ri të domates 10 X bizon në vitin 1961, ishte një nga sukseset më të mëdha të karrierës së tij profesionale.

Ka bërë tre studime në lidhje me farërat e qepës së bardhë, domates 10 x bizon dhe pjeprit Veden. Ka dhënë rezultate të larta në prodhimin e perimeve dhe cilësi të mirë. Krijoi varietete të reja të qepës së bardhë, të specit, të preshit. Një punë të palodhur shkencore e profesionale Bajazit Habibi kreu në Institutin Perime - Patate në Tiranë, ku puna me kulturën e pjeprit e bëri të dëgjuar e respektuar në të gjithë kultivuesit e kësaj kulture në mbarë vendin.

Gjithashtu ka shkruar tre libra për perimekulturën. Emri i tij është edhe në Enciklopedinë Shqiptare ku flitet për perimet.

Ka qënë autor i tre librave të botuara:
Prodhimi i farërave të perimeve – 1972
Perimet: për specialitetet agronomi dhe frutikulturë të shkollës së mesme bujqësore – 1974
Perimet: për shkollën e mesme bujqësore – 1979

Për punën e tij është nderuar me fleta lavdërimi, fleta nderi dhe dekorime siç janë :

Urdhëri i Punës Kl.2-të më 27.03.1954

Urdhëri i Punës Kl.2-të më 07.01.1957

Urdhëri i Punës Kl.1-rë më 18.05.196

Çmimi i Republikës i Shkallës 3-të, më 21.04.1970

Por Bajaziti ishte edhe një prind shembullor , sikurse edhe për kujdesin që tregonte për arsimimin e fëmijëve. 

Bajazit Habipi vdiq më 17.01.2009. 

Kolegët, specialistët, fermerët që e kanë njohur e punuar me agronomin, pedagogun, shkencëtarin Bajazit Habibi do ta kujtojnë gjatë mbasi me punën e veprën e tij në shërbim të bujqësisë shqiptare ai la kujtime e vepra të pashlyera. 

" Material i shkëputur nga gazeta “Libohova “ nr. 11 , gusht 2004, shkrim i Gani Ruçit me titull: “Agronom Bajazit Habibi gjithë jetën ia kushtoi bujqësisë.”, për kontributin e tij në punë ai është lauruar me “Çmimin e Republikës”.

Bajaziti është cilësuar si njeri i punës, që kudo jepte shembullin personal. Atë e gjeje gjithnjë pranë punëtorëve dhe specialistëve. Njeri i komunikueshëm dhe shumë praktik. Ai ka mbetur në kujtesën e atyre që e kanë njohur dhe punuar me të me konsideratat më të larta, për thjeshtësinë, për ndërgjegjen e lartë në punë, si njeri i shkuar me të gjithë dhe kërkues në zbatimin e disciplines teknike në prodhim.”

Në formimin e tij dhe dashurinë për profesionin, ndikoi në mënyrë të veçantë trupi mësimor dhe programi shkollor i shkollës së Kavajës, ku përveç anës teorike një vend të rëndësishëm zinte puna praktike dhe eksperimentale për prodhimin e frutave dhe perimeve nga vetë nxënësit, për të mbuluar një pjesë të mirë të shpenzimeve të shkollës.
…
Puna e bërë në fermën e Sukthit për dy dekada, mbështetur edhe në përvojën e prodhuesve më të mirë të perimeve, në shfrytëzimin e literaturës dhe të gjuhëve të huaja që ai zotëronte, si anglisht, italisht dhe sllavisht, e ndihmuan atë që të përzgjedhi një qepë të bardhë (që ishte në zhdukje), të cilën e emërtoi “ qepa e bardhë e Sukthit”, dhe një tip speci mbushës të verdhë, që po ashtu ai ishte në zhdukje e sipër, të cilët gjetën përhapje në të gjithë vendin. Shumëzoi një lloj preshi me kërcell të gjatë, që sot zë 70% të konsumit të tregut, i emërtuar si preshi i Kasharit. Në vitin 1953 u mor me kultivimin e hibrideve në perime dhe prodhoi për herë të parë në vend farën e domates “10 x bison”. Kjo domate hyri në tregun e brendshëm në vitin 1956 dhe nga viti 1961 e deri në vitin 1976 luajti një rol shumë të rëndësishëm për furnizimin e tregut të brendshëm dhe të eksportit me prodhim të hershëm.

Agronom Bajazit Habipi ka dhënë një ndihmesë të veçantë për të specializuar punonjësit që drejtonin prodhimin në sektorin e perimeve, ka ndihmuar në përgatitjen e studentëve dhe të nxënësve të shkollave bujqësore, si në Teknikumin e Golemit, Institutin e Lartë Bujqësor, etj.

Një pjesë e kontributit të tij është pasqyruar në dy librat me vlerë që ai ka botuar për perimekulturën në Shqipëri.

Emri i tij është regjistruar në Fjalorin Enciklopedik Shqiptar, viti 1985.