Thursday, 8 August 2024

Agronom DHIMITËR MUÇO

Personalitete të shquara të shkencës shqiptare nga rradhët e minoritetit grek të Shqipërisë.

Përgatiti: Petro MEJDI

Athinë, Greqi

 - Lindi në fshatin Skore të Pogonit në vitin 1918. Ndërroi jetë në Tiranë 1992.


 - Çmimi i Republikës i Shkallës së Parë , 1969.  Me këte motivacion. 

“Për pune të talentuar krijuese shumevjeçare në studimin dhe ngritjen në terrene të vështira  e joprodhuese të një sere pemtoresh, vreshtash ullishtesh dhe agrumishtesh  të mëdha industrial, qé i kanë sjellë dobi të madhe  ekonomisë popullore”


 - Ish nxënësve të shkollave të mesme bujqësore, ky emër do t'ju kujtojë tekstet mësimore: Pemë frutore dhe Frutikultura, ndërsa studentëve dispencat dhe botimet për ullirin.

 - (Të dhënat për jetën , veprimtarinë shkencore dhe drejtuese të Dhimitër Muços i kemi marrë nga libri" Për bashkëfshatarët e mi skorjadhitë" të inxhinierit të njohur të Tiranës, skorjadhitit Kristofor Beduli. Libri është në bibliotekën e re dhe të pasur të 

Skoresë, e ngritur me nismën e Thoma Nakës.)


Prolog 


Dhimiter  MUÇO
( 1918 - 1992)
Që Dhimitër Muço, autori i librave shkollorë për lëndën Pemë Frutore, libra me të cilët kemi mësuar, ishte nga Skorea e mësova fare rastësisht. Nuk i mbaj mënd mirë rrethanat se si, por kjo ndodhi në Skore, aty tek shkallët e klubit. Ndoshta ishte basho Thoma Lloli, mësuesi i greqishtes, që na e rrëfeu këtë. Ai e njihte mirë historikun e fshatit. La të kuptohet se shkencëtari i ardhëshëm iku herët nga fshati, 13 vjeç fëmijë, për në shkollën e Kavajës. Fisi Muço ishte i vogël ndaj dhe pak nga pak brezat nuk dinin shumë gjëra për këtë familje. Nga kjo familje në fshat kishin mbetur disa toponime.  Kujtoj, "I ovira tu Muçu" Gjoli i Muços "në lumin e Skoresë dhe "Stu Muçu", Në arat e Muços. Nuk mbaj mënd që profesori të ketë ardhur në Skore.


*** 


Nxënës i Shkollës Bujqësore të Kavajës, studime për ullirin i kryejti në Itali, dhënie të përvojës shkencore për kultivimin e ullirit në Kinë dhe Vjetnam, punonjës i Ministrisë së Bujqësisë, autor tekstesh shkollore për nxënësit dhe dispenca për studentët në fushën e fritikulturës.


Dhimitër Muço ka kryer studimin për Ullishten e Petrelës së bashku me Resmi Osmanin. Për këtë flitet në  një shkrim të gazetarit të njohur Fuat Memel. Ka botuar dhjetra studime shkencore dhe shkrime për frutikulturën në shtypin e kohës. Ka qënë pjesë ose drejtues i shumë projekteve të Ministrisë së Bujqësisë në fushën e frutikulturës. Në vitet e para të punës si agronom punoi në Elbasan.  Ishte përgjegjës për çështjet e pemëtarisë dhe në veçanti për ullirin. Ka dhënë një ndihmesë të madhe në krijimin e kurorës me ullishte në Elbasan. Ishte shef i sektorit të ullirit në Ndërmarrjen Bujqësore “Syrja Dylgjeri". Më vonë thiret në Tiranë pranë Ministrisë së Bujqësisë. Krijoi plantacione të reja me ullinj, agrume, vreshta.


Në vitin 1950 martohet me Sotirën, bijë e familjes së njohur Beratase, Kolici. La 3 fëmijë: Nikollën, Emilinë dhe Dianën.








No comments:

Post a Comment