KUVENDI LUNXHIOT

Pjesë e shkëputur nga libri për botim  “ Mrekullia e Jugut….Lunxhëria - Rrëza”

nga Spiro XHAVARA

Athinë, Greqi

Spiro XHAVARA

Nga fundi i shekullit të 19 –të, thekson Aravantinoi, Rrëza dhe Lunxhëria kanë bashkëpunuar ngushtë. Ato mblidheshin dy herë në vit në Kuvende të përbashkëta dhe diskutonin çështje e interesa të tyre të rëndësishme, që kishin të bënin me gjakmarrjet, grindjet, vjedhjet, qetësinë, klimën e dashurisë dhe të paqes në zonë. Në prill mblidheshin në Manastirin e Tërbuqit dhe në gusht në Manastirin e Saraqinishtës. (Vëll II, fq 178)

 

Kuvendi merrej me probleme të rëndësishme dhe të veçanta që kishin të bënin me konfliktet midis fshatrave, si përdorim e shfrytëzim kullotash, burime uji, pyje, etj, pra për probleme me interes të përbashkët. Çdo fshat përfaqësohej në Kuvend nga dy vetë të zgjedhur nga banorët.

 

(Sa mirë do të ishte që ky Kuvend Lunxhiot të funksiononte edhe sot! Sot, më tepër se atëhere, do të gjenin zgjidhje mjaft probleme në fshatrat e Lunxhërisë, të infrastrukturës, të pronave, të shfrytëzimit të burimeve të ujit, të shkollave, pastërtisë e tërheqjes së plehrave, të turizmit dhe në tërësi gjallërimit të një treve lënë jashtë vëmëndjes e kujdesit të qeverisë) 

 

Probleme të tjera, si mosmarrëveshje, grindje, etj, zgjidheshin edhe brenda për brenda fshatrave, por edhe nga gjykatësit popullore, për grup fshatrash apo krahine, rolin e të cilëve zakonisht e luanin burra të matur në gjykim, të pjekur, të ditur, dhe të nderuar e respektuar nga të gjithë. Le të përmendim disa nga ata: Lipe Bogai Saraqinishtë, Siko Qurku Tranoshishtë, Koço Papai Qestorat, Tase Liti Këllëz, Tolo Kalluci Nokovë, Dh. Haxhijani Dhoksat, etj.

 

Çdo fshat në Lunxhëri drejtohej nga kryeplaku i fshatit, pleqësia dhe deuderxhiu, gjatë luftës së dytë botërore nga këshillat antifashiste N-ÇL dhe, pas çlirimit të vendit, nga këshillat popullore. Pas vitit 1990, ata drejtohen përsëri nga kryeplaku dhe pleqësia. 

 

Duke parë dhe njohur nga afër, jo vetëm afrimitetin, por ngjashmërinë e plotë (me dallime jo esenciale) të krahinave të Lunxhërisë dhe Rrëzës, në vijim nuk do t’i paraqesim ato të ndara, ose si shtesë e njera tjetrës. Do të themi vetëm Lunxhëria, kjo edhe për efekt ortografik, për të mos përmëndur në njëmijë herë që do përmënden, Lunxhëria dhe Rrëza, ose Rrëza dhe Lunxhëria. Duke thënë Lunxhëria, kemi nënkuptuar dhe Rrëzën, nga Labova e Kryqit në Kodër, ashtu si po të thoshim Rrëza, do të nënkuptonim Lunxhërinë, nga Kodra e Lekli deri në Labovën e Kryqit. Duke patur besimin e plotë tek mirëkuptimi i lexuesit, le të vazhdojmë me trevën – krahinën tonë të madhe Lunxhëria

 

Manastiri i “Lindjes së Hyjlindëses” Spile, Saraqinishtë

Manastiri Shën Nikollës, Tërbuq.