Përgatiti: JULINDA MUÇI
Gjirokastër
v
Krahina e Zagorise permbledh 10 fshatra
1. Sheper
2. Nivan
3. Koncke
4. Vithuq
5. Hoshtevë
6. Doshnicë
7. Zhej
8. Lliar
9. Topovë
10. Nderan
Të dhjeta këto fshatra përmbajne vlera te rralla Turistike si:
Kisha shekullore, gurra qindravjeçare, si dhe mrekulli natyrore që perendia nuk ja kursyer kësaj krahine
- Faktoret qe “Zagoria”, ne nje te ardhme pretendon te terheqe turiste te shumte jane:
a) Peisazhi
b) Klima
c) Ndërtimi gjeologjik
d) Flora dhe fauna e pasur
e) Hidrografia
f) Folklori dhe traditat që banorët e saj i kanë ruajtur për qindra vjet.
g) Objektet muzeale
v Ja se çfarë i ofron Zagoria vizitoreve te saj.
1.Shëtitje me kafshë nëpër luginë,ku ka më mirë se të eksplorosh nga afër gjithë atë mrekulli.
2. Të apasionuarit e fotografisë ketu mund të bëjëe mrekullira
3. 3Sporti i gjahut,fauna e pasur ua mundëson dhe këtë gjeë
4. Alpinizmi.Në Zagori ka shumë maja të larta,të cilat duhen sfiduar.
5. Klima e freskët,uji i ftohtë që del nga krojet, bën që vapa të mos ndihet fare
.
- v Vendndodhja
Ø Zagoria është një
krahinë malore që gjeografikisht ndodhet në Shqipërinë e Jugut, në rrethin e
Gjirokastrës. Është një luginë në trajtën e një djepi gjigand përmidis
varmalesh të përmendur: Dhëmbel e Nemërçkë në Lindje dhe Rapavicë(Mali i
Lunxhërisë) e Çajup në Perëndim që mbaron me Bucelthin e Shëndëlliun.(Shkëmbi i
Zhejit).
Ø Zagoria shtrihet në
veriperëndim të vargut malor të Nemërçkës. Ky varg vazhdon me Dhëmbelin, që ka
si majën më të lartë të tij Bisejin me lartësi 2050 metra.
Ø Kjo është një luginë karakteristike me thyerje e ngritje të një natyre të veçantë, ku përballë malit të Dhëmbelit është mali i Lunxhërisë (gati paralel me të.), si një varg më vete e që në jugperëndim është shkëmbi i Zhejit me pjerrësi të theksuar shkëmbore, ku në lartësi ngrihet Strakaveci 1559 metra.
v Tendenca per Zone turistike
Ø 80% e të anketuarve u shprehën se krahinës së Zagories duhet t’i jepet prioritet turizmit
v Sa e vleresuar është kjo zonë dhe nga shteti?
·
Në vitin 1994 Këshilli i Ministrave e
ka shpallur zonën Topove-Zhej park natyror.
·
Ndërsa fusha e Çajupit prej të ciles ka
marrë dhe emrin peti i madh Andon Zako Çajupi do te behet një qender për
pushuesit.
· Përsa u perket kishave ato janë ruajtur me fanatizëm dhe nga shteti komunist i cili njihej si shkatërrimtar i kulteve fetare.Kjo tregon rëndesinë që ato e kanë.
v Peizazhi
Ø Vargjet malorë që
krijojnë këtë luginë me pejzazh të rrallë, të larmishëm e ku fshihen bukuri të
rralla natyrore, janë të përbërë prej qëlqerorësh me formacione të mëdha e
thyerje të forta tektonike.
Ø Parë në këndvështrimin
gjeologjik, para terciarit kjo tokë ndodhej nën ujë e nga fundi i terciarit u
furmuan rrudhat erografike të shoqëruara me shpërthime të mëdha eruptive
(nxjerrje vullkanike).
Ø Me daljen e ujit filluan
erozionet nën ndikimin e rrjedhjes së ujrave u formuan terrene tokësore të
qëndrueshme e të rrafshta. Cajupi mendohet se ka qenë liqen malor, po kështu
dhe te pusi në grykën e Dhëmbelit
Ø Të gjithë këta faktorë gjeografikë kanë ndikuar e ndikojnë dukshëm te klima, flora, fauna, kulturat bujqësore, blegtoria, apiukultura, frutikultura, pyjet e gjithçka…
v Klima
Zagoria ka nje klime tipike mesdhetare malore,me dimer te shkurter dhe te bute ne ultesirat e saj.Dhe me bore e ngrica ne pikat me te larta,ndersa vera eshte e fresket.Erera shume te ftohta frujne permes lugines po jane pengesat malore qe e pengojne ate.
v Ndertimi gjeologjik
Zagoria eshte formuar nga flishi paleogjik dhe formon nje sinklinal dytesor ne trajte lugine ne brezin antiklinal te Beratit. Ka male te larte,perrenj te ngushte dhe pjeserisht te thelle,kodra te buta.Ne lartesite mbi 2000 m jane tipike format e shumta karstike dhe cirqet akullnajore dhe shpellat karstike.
Flora ne Zagorie është e pasur dhe e shumellojshme.Ajo ndahet në 3-nënzona:
1. E para shtrihet ne pjesen e poshtme te lugines,ne dy anet e lumit deri ne lartesine e brezit te shkurreve.
2. E dyta ne gjatesi e gjeresi te brezit te lajthive e deri ne lartesine e tarracave malore.
3. E treta u perket pyjeve e kullotave verore qe ngrihen mbi tarracat e brezaret e dikurshme malore.
Fauna ne Zagorie ndahet ne 4 zona1. Zona e Dhëmbelit e përmendur peë thëlleza 8-10 krerë/ha
2.Zona Çajup-Rapovicë, ku ndodhen mjaft kafshë té egra si:dhelpra,ujku,sorkadhja,derri i egër,lepuri,sorkadhja etj.
3.Zona Çajup-Zhej,është e pasur me faune te rralle,si derri e dhia e ege, lepuri, gjeli i eger etj
4.Zona gjate luginës së lumit, ku ka mjaft lepuj, dhelpra, kunave, baldoska shapka grifsha etj.
v Hidrografia
Zagorinë e përshkon një lumë, që mban emrin e krahinës dhe që burimin fillestar e ka kryesisht te Bambulli mbi mullirin e Sheperit, që është me rrjedhje të pandalshme. Gjatë rreshjeve në këtë lumë derdhen me shumicë ujëra nga përrenj të shumtë malorë, duke filluar nga gryka e Dhëmbelit, nga Ultësira e Kariut e në vazhdim deri në Vjosë nga dhjetra përrënj të tjerë, që ngjajnë sikur garojnë me njëri – tjetrin, kush të kapi më shpejt lumin…Në zonën poshtë Doshnicës krijohet një ujvarë (katarakt) mbi 7 metra lartësi që quhet Remë e që mendohet se deri aty e kanë vrapin peshqit e Vjosës nën fshatin Peshtan, ku derdhet lumi Zagorisë .
v Folklori dhe tradita
Ø Krahina e Zagorise eshte nje nga treveat folklorike te rrethit te Gjirokastres ne plot kontraste ne stilet muzikore dhe koreografike,e larmishme ne tematike dhe ndertimin e grupeve,me kenge popullore virtuoze,e interpretues te shkelqyer te njohur tashme ne te gjithe vendin.Duke vezhguar per dekada me rradhe folklorin e kesaj zone befasohesh me larmine dhe stilet qe mbart.
Ø Nje nga faktoret e tradites zagorite jane gatimet e larmishme qe grate zagorite i kane shume pasion.Sidomos zahirete e dimrit apo recelrat me te cilat qerasin mikun.
v Objektet muzeale
Ø Duke filluar qe nga ndertimi i fshatrave te saj fillon dhe kupton se kjo zone ka shume per te treguar.
Ø Rruget e kalldremta,ndertimi shtepive me rrasa guri
jane nje nga faktoret qe vertetojne vjetersine e kaesaj zone.Kishat shekullore
nuk jane te pakta,ku numrin kryesor e mban fshati Hoshteve.Ne qender te cdo
fshati qendron nga nje rrap shekullor te cilet jane shpallur monumente natyre
nga shteti.Ndersa ne Fshatin Doshnice jane gjetur germadha arkeologjike dhe
sende te vjetra Ilire.