NGA ROMANI “HIJA E MALLKUAR” I SHKRIMTARIT LUNXHIOT THANAS MEDI

        "Lëviza nga vendi një milimetër më shumë dhe e shkela kufirin që më ndante nga grekja, një milimetër e pak. Doja ta pyesja, nëse kishte ngrënë mish thëllëze të pjekur në prush, por ajo fërkoi sytë si t'i vinte gjumë. Atëherë u tërhoqa në kufirin tim dhe e lashë ta shkelja prapë pasi të flinte. Gjithashtu, u kujdesa të mbyllja perdet, që asaj të mos i vriteshin sytë. I mbylla deri në fund, por prapë ngeli një shteg. I ngushtë sa një kurriz peshku dhe i gjatë sa një rrip. Përtej ngushticës, vazhdonte akoma vallja e marrë. Herë vështroja vallen, herë greken dhe, meqë gjumi i vinte rrotull asaj, filloi të më ledhatoj edhe mua. Derisa erdhi një çast kur vallja u zhduk, për t'ia lënë vendin një mjegulle të bardhë. Nëpër mjegull, u shfaq ajo që e prisja më pak, Keti, dashuria ime e parë, e kohës së të mesmes artistike. Pasi u end në mjegull, Keti kërceu nga një si shteg i ngushtë, shkundi supet dhe mu ul mbi gjunjë. U mat të më tregojë sa shumë më donte kur qemë në shkollën artistike, por pastaj ndërroi mendje. 
- Po kapërcen të tridhjetat, - më tha, - dhe s'u poqe! 
- Pse ma thua këtë?! - e pyeta i habitur. 
-  Se të gënjen mendja, kujton se grekes iu dogj barku për ty! 
- Nuk i dihet! 
- Dihet, atë vetëm sa e ka zënë gjumi mbi supin tënd... 

        Keti iku menjëherë, sa mbaroi fjalën, dhe unë vetëm atëherë u përmenda nga dremitja. Për të parë një pamje tepër befasuese, grekja po flinte vërtetë, me kokën të mbështetur mbi supin tim. Për pak sa s'më pushoi zemra nga gëzimi. Dhe pashë aty dorën e Zotit, megjithëse atë nuk e kisha marrë ndonjëherë seriozisht. Ngriva si mur dhe vështrova rrotull si kusar. Kisha vjedhur plaçkën që u takonte të tjerëve, veç doja t'u thoshja atyre se nuk kisha ndonjë faj për vjedhjen e bërë. Askush s'më qortoi dhe askush s'donte të dinte, se ç'bëja unë me greken e tyre. As ç'bënte grekja e tyre me mua. Madje, as Piloti në fund të autobusit nuk u bë i gjallë. Kishin vdekur të gjithë, vetëm unë jetoja. Dhe, ngaqë jetoja, guxova të ëndërroj, pasi vetëm të gjallët ëndërrojnë. Kisha vite pa ëndërruar kështu dhe, kur kjo të ndodh pas një kohe të gjatë, ëndrrat të zënë, si të jenë verë. Vështrova edhe njëherë rreth e rrotull dhe zgjata dorën, të prek atë që s'më takonte. Mollëzat e gishtërinjve të mi, ndaluan mbi kurrizin e gishtërinjve të saj dhe u ngrohën. Lëkura ime takoi lëkurën e saj, dhe u ngjit. Fryma ime u trazua me frymën e saj, dhe u shkri. Qerpiku im pa qerpikun e saj, dhe u zgjat. Grekja që flinte ishte më e bukur se grekja që s'flinte. Kur flinte, tek ajo vdiste Perëndia. Dhe kur qe zgjuar, Perëndia ngjallej prapë. Tani që ajo flinte, grekja e ishte më pak Perëndi dhe unë më pak plehërishte. Ajo më tepër e imja dhe unë më tepër i saj. Ishte e bukur, si ëndërr, dhe në gjumë dukej sikur mendonte për mua. Duke menduar për mua, më thoshte t'i afrohesha akoma, por unë nuk doja më tepër se kaq. Duke e mbajtur mbi sup, isha i kënaqur që e kisha afër Perëndinë, ndërsa duke e prekur, isha i lumtur që isha bërë me ëndërr. Deri në atë ditë, unë nuk ëndërroja, se ëndrrat më kishin vdekur. Isha një kufomë që bridhte nëpër fshatrat e Greqisë me çantën me shumë rripa në krahë. Tani, jo se kisha fituar ndonjë gjë të madhe, por isha të paktën një kufomë që ëndërron..."

(Nga "Hija e mallkuar ". F. 26-27)

Shkrimtari Thanas MEDI

 

është nga Dhoksati i Gjirokastrës, krahina e Lunxhërisë. Arsimin tetëvjeçar e mori në Dhoksat, të mesmin në gjimnazin "Asim Zeneli", Gjirokastër.  Diplomohet për gjuhë -letërsi shqipe në Universitetin e Tiranës, 1984-1988.  Punoi në arsim, mësues letërsie në gjimnazin "Koto Hoxhi" Qestorat e pas vitit 1993 emigron në Greqi. Jeton me familjen në Athinë. 

Është marrë që herët me letërsi e gazetari, duke botuar poezi e tregime në organet letrare të kohës.

1.    Romani i parë, "Hija e mallkuar", botime Toena, 2011. Në rumanisht, " Umbra blestemata", nga EIKON, Bukuresht, 2023. 

2.    Romani i dytë, "Fjala e fundit e Sokrat Bubës'', nderuar me Çmimin e Madh Kombëtar për Letërsinë, dhënë nga Ministria e Kulturës së Shqipërisë, si libri më i mirë për vitin 2013. Ky roman është botuar dhe në arumanisht (2018), greqisht (2019), rumanisht (2020), italisht (2023). 

3.     Romani i tretë, "Kohë e djegur", Onufri, 2016.

4.    Romani i katërt, "Valsi i një dasme fantazmë", Onufri, 2019. Botuar në rumanisht dhe frëngjisht me titullin "MARKELA", 2022, 2023.

5.     Romani i pestë, "Çmendina e Athinës", Toena 2023. 

 Krijimtaria e tij është pritur me entuziazëm nga kritika në Shqipëri, Rumani, Greqi etj. Është cilësuar si një zë i veçantë e tepër premtues për letërsinë shqipe