KARKALECAT, DËMTUES TË RREZIKSHËM TE BUJQËSISË

Karkaleci i shkretëtirës (Schistocerca gregaria)

Përkthyer nga  FAO

Karkaleci i shkretëtirës (Schistocerca gregaria) është dëmtuesi që shkaketon dëmtimin më të madh të bimëve në botë. Në kushte të favorëshme mjedisorë, mund të formohen tufa të mëdha e të dendura dhe shumë të lëvizshme të karkalecit migrator. Janë grykës që konsumojnë sa pesha e tyre në ditë, duke synuar farërat ushqimore e veçanërish  ato foragjere. Vetëm një kilometër katror i populloar me këtë karkalec mund të përmbajë deri deri në 80 milionë insekte të rritur, kanë kapacitetin për të konsumuar një sasi ushqimi në një ditë sa 35,000 njerëz. Tufat e mëdha përbëjnë një kërcënim të madh për sigurinë ushqimore dhe jetesën rurale. FAO ka ekspertizë të gjatë në monitorimin e popullatave të karkalecave të shkretëtirës dhe për të ndihmuar vendet të përballen me këtë dëmtues shkatërrues të kulturave bujqësore.

 

Duke filluar në fillim të vitit 2020, një rritje masive e karkalecave në shkretëtirë shpërtheu në të gjithë Afrikën Lindore, Azinë Jugperëndimore dhe zonën përreth Detit të Kuq, pasi kushtet klimatike  ishin mjaft te pershtateshme.

 

FAO ka përcaktuar shkallën zhvillimit dhe të përhapjes  të karkalecave të shkretëtirës për vitin 2020 si një nga prioritetet e saj më të larta dhe është e angazhuar në aktivisht për të  mbështetur qeveritë në frenimin e këtij kërcënimi të paprecedentë për sigurinë ushqimore.

 

FAO monitoron nga afër situatën globale të karkalecave të shkretëtirës 24/7 dhe ofron parashikime, paralajmërime të hershme dhe sinjalizime për kohën, shkallën dhe vendndodhjen e pushtimeve dhe shumimit përmes Shërbimit global të Informacionit të Karkalecave të Shkretëtirës (DLIS).

 

Të gjitha vendet e prekura nga karkalecat i transmetojnë të dhënat e karkalecave tek FAO, i cili nga ana e saj analizon këto informacione në lidhje me të dhënat e motit dhe habitatit dhe imazhet satelitore për të vlerësuar situatën aktuale të karkalecave, për të ofruar parashikime deri në gjashtë javë përpara dhe për të nxjerrë paralajmërime në kohën e duhur.

 

FAO përgatit buletinet mujore dhe përditësimet periodike që përmbledhin situatën e karkalecave dhe parashikojnë migrimin dhe shumimin sipas vendit.

 

Për më tepër, FAO ndërmerr misione vlerësimi në terren, forcon kapacitetet kombëtare, kordinon operacionet e vëzhgimit dhe kontrollit, si dhe ndihmën emergjente gjatë rritjeve të karkalecave dhe murtajave.

 

Ku Jane të përhapur  karkalecat e shkretëtirës?

 

Gjatë periudhave të qeta (të njohura si recesione) karkalecat e shkretëtirës zakonisht kufizohen në shkretëtirat gjysmë të thata dhe të thata të Afrikës, Lindjes së Afërt dhe Azisë Jugperëndimore që marrin më pak se 200 mm shi në vit. Kjo është një sipërfaqe prej rreth 16 milionë kilometra katrorë, e përbërë nga rreth 30 vende.

 

Megjithëse karkaleci i shkretëtirës konsiderohet të jetë lloji më i rëndësishëm i karkalecave për shkak të aftësisë së tij për të migruar në distanca të mëdha dhe për të rritur me shpejtësi numrin e tij, ka disa lloje të tjera të rëndësishme të karkalecave dëmtues në  botë:

 ( Fotot janë vendosur nga bota bujqësore)

1. Karkaleca migratore afrikane (Locusta migratoria migratorioides) - Afrikë;

Locusta migratoria migratorioides by Anthoni Kurek

2. Karkaleca migratore orientale (Locusta migratoria manilensis) - Azia Juglindore;

Locusta migratoria manilensis by Enrique Baquero

3. Karkaleci i Kuq (Nomadacris septemfasciata) - Afrika Lindore;

Nomadacris septemfasciata

4. Karkaleca kafe (Locustana pardalina) - Afrika e Jugut;

Locustana pardalina foto: Piotr Naskrecki

5. Karkaleca italiane (Calliptamus italicus), nga Evropa perëndimore në Azinë Qendrore;

Calliptamus italicus Minden Pictures

6. Karkaleci maroken (Dociostaurus maroccanus) - Afrika Veri-Perëndimore në Azi;

Dociostaurus maroccanus

7. Karkaleca Bombei (Nomadacris succincta) - Jug-Perëndim në Azinë Juglindore;

Nomadacris succincta

8. Murtaja Australian Locust (Chortoicetes terminifera) - Australi;

Chortoicetes terminifera

9. Karkalecat e pemëve (Anacridium sp.) - Afrikë, Mesdhe, Lindja e Afërt.

Anacridium sp.

 

Një intervistë pyetjesh dhe përgjigjesh, me parashikuesin e FAO-s për karkalecat e  shkretëtirës. ​​Keith Cressman dhe Cyril Ferrand, menaxher  përgjigjes për karkalecave të shkretëtirës të FAO-s në Afrikën Lindore.  Diskutim mbi përparimin e bërë për frenimin dhe kërcënimin e paraqitur nga dëmtuesi i pangopur(grykës)  në Afrikën Lindore.

 

Cila është situata e karkalecave në Afrikën Lindore tani?

 

Cressman: Për momentin, tufat po bien me shpejtësi në të gjithë Bririn e Afrikës falë operacioneve të kontrollit në shkallë të gjerë të ngritura nga qeveritë dhe të mbështetura nga FAO gjatë 14 muajve të fundit dhe shirave të dobët.

 

Vatrat në Etiopi, Kenia dhe Somali mbeten të papjekur dhe vazhdojnë të bëhen më të vogla. Pa reshje, ato nuk do të piqen dhe të shumohen. Sezoni i ardhshëm i shirave që pritet të jetë më i thatë se normalja duhet të kontribuojë në një rënie të mëtejshme të karkalecave.

 

Pra, ekziston një optimizëm i kujdesshëm se rritja e vatrave të karkalecave po zvogëlohet në Bririn e Afrikës, veçanërisht nëse reshjet e dobëta të shiut kufizojnë shumimin këtë pranverë, dhe më pas shirat po aq të dobët që ndodhin gjatë verës në Etiopinë verilindore dhe Somali.

 

Ferrand: Unë do të shtoja se, krahasuar me tufat e mëdha të vitit 2020, tufat që trajtohen tani nga ekipet qeveritare shkojnë nga disa hektarë në 30 hektarë dhe përmbajnë shumë më pak insekte. Mos harroni vitin e kaluar kishte një tufë në Kenia veriore që ishte rreth 2000 kilometra katrorë në madhësi. Tani, misionet ditore në Kenia janë më së shumti një ose dy në ditë, krahasuar me 20 në kulmin e rritjes vitin e kaluar.

 

A thua se kriza e karkalecave ka marrë fund?

 

Cressman: Absolutisht jo! Duke pasur parasysh kushtet e duhura, karkaleci i shkretëtirës përbën një bombë biologjike me sahat. Ata janë gjithashtu profesionistë të mbijetesës dhe dinë të menaxhojnë kushtet e motit në një klimë në ndryshim. Ne jemi befasuar dy herë gjatë kësaj rritjeje nga moti atipik që hodhi sasi jashtëzakonisht të mëdha reshjesh jashtë sezonit dhe shkaktoi një shpërthim riprodhimi.

 

Do të ishte një gabim fatal të zvogëlohej reagimi tani. Përkundrazi, misionet e mbikqyrjes duhet të rriten, për të bllokuar dhe për të zbuluar çdo rritje në aktivitetin e karkalecave, nëse edhe mund të jetë i ndryshueshëm . Numri maksimal i ekipeve tokësore duhet të jetë jashtë në kërkim aktiv për infektimet e karkalecave. Të gjitha ekipet e kontrollit duhet të qëndrojnë gati për të duke reaguar. Nëse tendencat aktuale vazhdojnë, operacionet mund të jenë në gjendje të dalin nga "statusi i alarmit të lartë" ndoshta pas verës.

 

Ferrand: Pikërisht. Kaq shumë është fituar. Por ne shohim se qeveritë e rajonit janë të vendosura për të mbrojtur këto arritje tani që njerëzit e Afrikës Lindore kanë filluar të shohin dritën në fund të tunelit. Tani, vendet kanë sisteme të vendosura, ekipe të vendosura dhe po mbajnë një gjendje gatishmërie të plotë.

 

Çfarë ndodh nëse moti i papritur provokon një raund tjetër shumimi?

 

Ferrand: Vendet e rajonit janë gati. Në një vit ata kaluan nga një ekspertizë ose kapacitet shumë i vogël për t'u marrë me invazionet e karkalecave të shkretëtirës në një gjendje gatishmërie shumë të lartë. Pra, një trashëgimi e qëndrueshme e kësaj fushate të përbashkët është një kapacitet shumë i përmirësuar kombëtar i gatishmërisë ndaj reagimit ndaj karkalecave që do të përfitojë nga Afrika Lindore në të ardhmen.

 

Si trajtohen shqetësimet mjedisore dhe të sigurisë që lidhen me pesticidet kundër karkalecave?

 

Ferrand: Para së gjithash, sigurisht FAO dhe vendet e prekura i kuptojnë shqetësimet mbi mjedisin dhe sigurinë. Ky ka qenë një prioritet kryesor që para fillimit të operacioneve.

 

Përpara se të kryhet një operacion i kontrollit ajror, mjedisi hartohet, skicohet, duke përfshirë vendbanimet, rezervat ujore, kafshët e egra dhe rezervatet për shembull. Drejtimi dhe shpejtësia e erës vlerësohen dhe merren parasysh. Nëse vatrat e karkalecave janë shumë afër rezervava  ujorë ose nëse drejtimi i erës rrezikon të zhvendosë pesticidet në rezervat ujorë, operacioni anullohet. Spërkatjet janë bërë kryesisht në tokë të thatë, duke shmangur rrjedhjen e mundshme në sistemet e ujit. Në shumë raste operacionet duhet të ndërpriten sepse nuk plotësohen kushtet e duhura.

 

Cressman: Menaxhimi i karkalecave të shkretëtirës për të parandaluar murtajat është një nga mandatet origjinale të FAO-s që nga themelimi ynë në 1947, kështu që ne kemi përvojë të thellë në këtë çështje sfiduese.

 

Gjatë viteve, FAO dhe një sërë partnerësh që punojnë në menaxhimin e Karkalecin e shkretétirës kanë zhvilluar protokolle standarde të funksionimit për të udhëhequr planifikimin dhe ekzekutimin e fushatave të kontrollit. Praktikat më të mira kërkojnë shënjestrim të saktë, spërkatje preçize dhe monitorim të ngushtë në mënyrë që operacionet e kontrollit të aplikojnë pesticidet në një mënyrë të përgjegjshme, efektive dhe të sigurt. Ekipet e kontrollit përdorin formulime me volum ultra të ulët të synuar shumë dhe ndjekin një sërë protokollesh dhe praktikash më të mira standarde. Këto janë rekomandimet që ne kemi marrë me makinë që nga dita e parë.

 

A ka alternativa?

 

Cressman: Pranohet gjerësisht se e vetmja strategji efektive për t'iu përgjigjur një rritjeje të kësaj shkalle të karkalecave të shkretëtirës është ajo që të përdoren pesticide të miratuara për përdorim. Nuk ka asnjë mënyrë tjetër për ta bërë këtë, dhe pasojat e mosveprimit në drejtim të shkatërrimit të kulturave ushqimore dhe kullotave në një rajon tashmë të rrethuar nga nivele të larta të pasigurisë ushqimore janë thjesht të papranueshme.

 

Po, pesticidet kimike të përdorura në kontroll mund të paraqesin rreziqe për shëndetin e njerëzve dhe kafshëve. Rreziqet mund të menaxhohen duke marrë masat e nevojshme paraprake dhe duke ndjekur në mënyrë rigoroze metodat e duhura të aplikimit.

 

Alternativat biologjike ekzistojnë, por ato mund të mos jenë të disponueshme në sasi të mjaftueshme dhe mjaft të shpejta kur tufat janë kaq të mëdha. Nga rruga, FAO dhe partnerët tanë të qeverisë përdorën biopesticide në këtë rritje aktuale, kur rrethanat e bënë të zbatueshme këtë zgjidhje me veprim më të ngadaltë.

 

Duke ecur përpara, kërkime të gjera janë duke u zhvilluar mbi kontrollin biologjik dhe mjete të tjera të kontrollit jokimik të karkalecave. Fokusi aktual është te patogjenët dhe rregullatorët e rritjes së insekteve. Deri më tani, kontrolli nga grabitqarët dhe parazitët natyrorë është i kufizuar, pasi karkalecat i kalojnë lehtësisht armiqtë e tyre gjatë rritjeve dhe tufat migrojnë lehtësisht, duke i lënë ata pas.

 

Ferrand: Unë do të shtoja vetëm se ne kemi punuar ngushtë me ekipet qeveritare për të ofruar trajnime në praktikat më të mira. Rreth 4 000 manuale dhe fletëpalosje trajnimi u shpërndanë në të gjithë rajonin pasi përdoruesit dhe aktorët u ekspozuan ndaj procedurave standarde të funksionimit. Vlerësimet e ndikimit në mjedis kanë qenë të vazhdueshme. Një partneritet që përfshin FAO-n, agjenci të tjera të OKB-së dhe OJQ-të rajonale, ka zhvilluar materiale informuese për komunitetin në gjuhë të ndryshme lokale mbi sigurinë dhe praktikat më të mira. Gjëra si posterat, njoftimet në radio, broshurat, animacionet dhe mesazhet me tekst janë shpërndarë gjerësisht.

 

Përsëri, ne e kuptojmë plotësisht shqetësimin. Të gjitha shqetësimet apo raportet nga komunitetet janë hetuar me kujdes dhe ne jemi të kënaqur të raportojmë se nuk jemi përballur me incidente mjedisore apo shëndetësore në rajon. Por do të theksoja gjithashtu se çfarë kanë arritur këto operacione në drejtim të parandalimit të vuajtjeve njerëzore.

 

Operacionet e kontrollit të karkalecave parandaluan humbjen e 4 milion ton drithëra dhe 790 milion litra prodhim qumështi, duke mbrojtur sigurinë ushqimore të 34.2 milion njerëzve dhe duke shmangur humbjet prej 1.54 miliardë dollarësh në drithëra dhe qumësht.