Meditim
nga: Dr. Selman MËZIU
Firence, Itali
Kërkoi të hedh urat e dijes me thjeshtësinë e ëmbëlsinë e fjalës. Dua të lidh ura miqësie, dëshirash, kohërash, breznish. Kërkoi që protagonistët e këtij shkrimi t’i adhuroi jo vetem unë. Kërkoi që kohën t’a lidh me fije qelizash klorofiliane. Kërkoi që Butrinti i Eneas të përqafoi ideta e Kongresit të XV në Seul dhe të ngjitem deri në majë malet kreshnike të Thethit. Kërkoi dhe dua të zbuloi çfare shkruhet ne Librin e arkeologut Luigji M. Ugolini, ‘’Shqipëria Antike.,, Edhe çfarë shkruan hollandezi H. Heckman në librin ‘’Bujtina me Patkua.,, Por edhe çfarë ka ‘’skalitur me ‘’daltën e shpirtit,, Pylltari Kristo Kauri te ‘’Magjia e natyrës.,, Si buçiti zëri i djaloshit pylltar në foltoren e komgresit të XV, të pyjeve, Petrit Imeraj. E po bluaj me vete të gjitha këto për të vënë në punë ‘’fotosintezën,, në trurin tim që edhe unë të mund të ngrej obelisket e gjelbërt, që rrezet si ylbera të dijes e pasionit të tyre të na shërbejn neve të ‘’pa gdhendurëve,, se si funksionojn ‘’turbinat,, e gjelbërta.
Kërkon të shëroi kohën. Deshiron ti rrëmbejë asaj më të qënsishmen, më të dobishmen. Ndaj punon, shkruan, lexon, konkretizon. E dashuron shum njeriun e gjallë, vepruesin në çdo kohë. Mendimi i tij ka peshë se ai, Kristua i magjisë së gjelbërt është inxhinier pyjesh që kërkon, zbulon, krijon në hojet e diturisë së profesionit. Shkruajti për një projekt për Butrintin, ku natyra dhe antikiteti e Eneas janë ngjizur në kohë e hapsirë. Klorofila dhe muret e qytetërimeve, arti pellazg, ai romak, bizantin, venecian, jetojn sëbashku në qindra vjeçarët. Kuvendojn, tregojn, por kërkojn edhe ndihmë dhe ja ajo arrin me trenin shigjeta e gjelbërt të arkitektit me shpirt pigment klorofilian:
‘’Me një material prej tetë faqesh, studimi mjedisor (përmbledhje S.M.), që m’u deshën mbi dy vjet që t’a realizoj, se duhet të komunikosh me mjedisin dhe natyrën. Sigurisht unë si ekspert jap mendime konkrete, për përmirësimin e mjediseve të tjetërsuara nga veprimtaria shkatërruese e njeriut, rehabilitimin e 250 ha pyjeve, rehabilitimin e peisazheve të dëmtuara nga prerjet, nga djegjet, erozioni, jap mendime për rreziqet dhe kanosjet që sjellin ndertimet dhe fshatrat turistike, mendime dhe analiza për ndotjen serioze të detit, liqenit, zhdukjen e livadheve të Posedonës, (livadhe nën ujore 2-28 metra thellësi. K.K.) ndikimi shkatërrues nga presioni i njerëzve, presioni i biznesit etj.,, Ndërsa ai mediton. Krijon vlera për sotë dhe për nesër. Përpiqet të mbrojë atë qa ka rrënjëzuar thellë në shpirtin e tij prej më se gjysëm shekulli. Me atë që Kristua ka kaluar jetën duke i dashuruar deri në amshim.
Ansambli natyrë, ndërtime, afereske, skulptura, gëdhendje, kulla, kuvendojn, dhe vetë janë ciceronët më të fuqishëm. Ato duan qetësinë, ato duan dijen e shpirtin nektar dijesh e të prakticienit të arkitekturës së gjelbert.
Mirë por dikush nga lart kërkon t’a përvetësoi, të kullufisë fitimet. Kërkon të ngrej krimin mbi arkitekturat e mureve të artit të gdhendjes dhe tërë gjallesave madhështore të së gjelbërtës. Sepse është paraja, ështe mendje madhësia e njëshit, janë fitimet kolosale në xhepat e oligarkëve të Tiranës. Kthetrat e gjakosura i duan t’i fusin thellë në mishin e gjakun e Butrintit. Në limfën e saj që ka mrekulluar shekujt. Trashgimisë kulturore më madhështore. Ndërsa arkeologu Luigji M. Ugolini zbuloi qytetërimin e lashtë të ndërtuar nga Enea i ardhur nga Troja Pellazge. Mbolli edhe rrapet e tij si dëshmi e kultures së lart në arkeologji e natyrë. Befasisht sot duan t’a japin me qira. Atyre që nuk dinë se çfarë fshihet në historinë e tijë, mijëra vjeçare. Sepse ato nuk janë rrjedhje e limfës së jetës së Butrintit. Mundi me laps, penë, llogaritje e projekte, pa gjumësi, sakrefica të panumurta, duan me i shumëzue me zero. Krimi i pa përfytyrueshëm në kulturën e lasht, me natyrën e magjishme. Sjellje mafiozësh e kriminelësh më një pasuri mbarë shqiptare në hullinë e mijëra vjeçarëve. Ku ta gjejë ilaçin e shërimit mrekullia e kohërave?
Kërkon të hedh hapat me ritmin e kohës. Kërkon të zbuloi e të dëgjoi tik taket e zanave në natyrën e alpeve. Bashkë me ato udhëton për në kongresin e XV të pylltarisë në Seul të Koresë. Ato vetë e kanë merituar me gjerdanin e gjelbërt të historisë së pyllëzimeve duke zbukuruar vendin e prodhuar oksigjen, dru dhe mjedise për turizëm. Ndërsa inxhinieri ynë e meriton, se ka shkathtësinë, diturinë, zgjuarsinë, mënyrën elegantë të komunikimit. Shteti ynë, ah ai nuk bëzan, ai ka mbjellur heshtjen e zezë, pylltarinë e ka futur në jetimore. Kurse inxhinier Petrit Imeraj e sfidoi atë. E theu perden e hekurt të izolimit.
Atje takoi delegatë nga Kameruni. I varfëri shtet. I mjeri shtet. Përshpërisim ne pylltarët shqiptar. Por e vërteta na qenka ndryshe. Ai vend është i mbuluar me pyje në 60 % të sipërfaqes. Mos u çuditni pylltar, dhe ju biolog, se delegatia, zonja Cacila Ndjebet, ky kuvend i të gjelbërtëve e shpalli "Kampionia e Pyjeve" të vitit 2022. Çuditërisht nuk na shpallen neve shqiptarëve varrmihësit e pyjeve. Ah harrova fare se ne as nuk kishim delegat.
Dhe i vetëm trim në luftë, për të bërë të njohur pylltarinë shqiptare ishte inxhinier i ri, djaloshi i Nikaj Merturit, i cili edhe ligjeroi në foltoren e kongresit: “Qelizat e menaxhimit (administrimit, qeverisjes S.M.) të fatkeqësive në zonat e gjeo-izoluara të Shqipërisë së veriut” E dëgjuan me shumë vëmendje delegatët e njëqind vendeve të botës. Edhe pse shumë prej tyre nuk dinin pikën, kordinatat gjeografike ku ndodhej Shqipëria. Ende në kamnimin e shekullit të njëzetë e një fatkeqësisht, marrëzisht, kemi mbetur ekuacion gjeografik me dhjetra të pa njohura. Megjithatë një pylltar shqiptar ju bashkua polifonisë së gjelbert të mbara botës.
Ai është vetë pylltari i përkushtuar. Ai ështe vete dhimshuria e ekosistemit pyjor. Ai është dashuria për natyrën pyllin profesionin. E kërkon t’a kryej misionin e tij duke shfrytëzuar çdo minut. Me plotë kulturë e mirësjellje, bisedon me Ministrin Anglez që mbulon Pyjet dhe Ambasadorin e këtij vendi në Korenë e Jugut. Pastaj i vëmendshëm, qetësisht, shkëmben mendime me Ministrin e Gjermanisë që mbulon pyjet, sëbashku me Ministrin e Ekonomisë së Koresë Jugut dhe më pas Ministrin e Gjermanisë të pyjeve dhe Ministërin e Timorit Lindor. Duke u përqëndruar te ekosistemi pyll si burim energjie, oksigjeni, e rregullator universal i klimës. Sa kaq ju kërkoj ndjes dhe hynë në debat me koleg dhe miq nga Australia e largët. Fatmirësisht shumë të afërt në qëllimin se zgjidhja kyqe e krizës klimatike gjithnjë në përkeqësim duhet bazuar në pasurinë pyjore e në natyrë.
Mjedisi festiv mpleksur me takime e diskutime frymëzuese e mbresëlënse të Maria Helena Semedo, z/v Drejtoresha e Pergjithme e FAO dhe mbretëresha e Jordanisë Basma Bint Ali, por edhe buqeta më e kandshme emocionale dhe ngazëlluese e kongresit.
Ende kërkojm dhe besojm, se do të buças e vërteta, se botën do ta shikojm ashtu siç është, me kuptimin e vërtet të saj. Kuptohet kudo. Zoti Herrie Heckman, hollandezi i befasuar nga udhëtimi Selanik Sarajev, jo pak, por 90 vjet të shkuara shkruajti një libër, të cilin ia dhuroi Inxhimier Petritit brenda tij; ‘’ishin grimca nga jeta ime dhe e maleve tona, mu shfaq gjyshja ime nga Thethi Pale Lishja.,,
Nga akropoli i butrintit në verën e vitit 1928 Luigji M. Ugolini do t’a mbuyllte parathënjen e librit të tij të parë me frazën ‘’Ja dhe mrekullia e kërkimve arkeologjike,, Ndërsa inxhinieri i pyjeve Kristua do të shkruaj: ‘’Në pyll ka një kod të pa shkruar që përcakton misionin dhe detyrat e çdo individi. Kush nuk e zbaton e ka vështirë të jetoi.,, Shqiptarët duhet e mund të jetojn duke ditur historinë, duke i shembëllyer asaj. Natyra duhet e mund të jete mikesha më bujare e saj. Këto vërtetohen çdo dite muaj vite shkeuj.
 |
| Ing. Kristo KAURI |
Firence 18.05.2022 Dr. Selman Meziu
No comments:
Post a Comment