"PROVOKIMI"

Mbresa kushtuar prof. Burhan Çelo, specialist Mbrojtjes së Bimëve

Burhan Çelo

Sa herë që shkoj për të blerë dicka në supermarket, sytë më shkojnë në një stendë ku janë vendosur fotot e menaxherëve të dyqanit dhe mua vetvetiu më kujtohet profesori im i nderuar, Burhan Çelo, me origjinë nga fisi gjirokastrit i dëgjuar i çelatëve. Prof. Burhani kur unë ndiqja studimet e larta, ishte shef i katedrës së mbrojtjes së bimëve. Ai na jepte leksone për sëmundjet virusale e bakteriale të bimëve, etj. Ne atë kohe me pati treguar se kishte qenë edhe në vendlindjen time në Selckë në një periudhë dimri, kur kishte qene partizan. Selcka ime i kishte ngjarë si një fshat i gurtë. Pas lufte ai përfundoi studimet e larta për agronom në Akademinë “Timirjazev”, në Moskë me specialitet mbrojtjen e bimëve. Ai komunikonte lirshëm në rusisht, frëngjisht dhe italisht. Në Bashkimin Sovjetik u njoh, u dashurua dhe u martua me një vajzë ruse. Kur shteti ynë prishi marrëdhëniet me Rusinë, megjithse ata kishin lindur edhe fëmijë, e detyruan të ndahej me gruan ruse. Por nuk mjaftoi me kaq. Prof Burhanit nuk iu ndanë vështirësitë dhe telashet e njëpasnjëshme. Atë e përjashtuan nga partia dhe e dërguan në rrethin e Fierit për riedukim. Kur filloi të zbutej pak lufta e klasave e reabilitojnë në një fare shkalle dhe e emërojnë Inspektor të mbrojtjes së bimeve për rrethin e Fierit. Qëlloi që në këtë periudhë të isha edhe unë me të njëjtin funksion në rrethin e Gjirokastrës. Rrugën për Tiranë ose Durrës, vendin ku bëheshin mbledhjet mujore tonat, shpesh e kryenim së bashku. Ai më tregonte shumë ngjarje dhe histori të cilat, si mëi ri që isha, i dëgjoja me shumë vëmendje. Një ditë më tregoi këtë histori të cilën po e ndaj me ju miq e lexues të fejsbukut:

- Ishte koha kur vendin tonë e vizitoi seleksioneri bimor italian, prof. Maliani. Mua, - tregonte Burhani – më caktuan ta shoqëroja, me që zotëroja edhe gjuhët e huaja që profesori i madh dinte. Kur u futëm në një nga sallat e leksioneve të studenteve, aty ishin vendosur në rresht fotografitë e anëtarëve të Byrosë Politike. Prof. Maliani, ndaloi u kthye nga unë dhe me pyeti:
- Këta janë pedagogët që japin mësim këtu?
- Jo, - iu pergjigja – janë udheheqja e lartë e Partisë sonë.
- Aha! - m’u pergjigj ai me një tundje të lehtë të kokës. Por nuk u mbyll me kaq biseda. Një nga anëtaret e grupit të shoqerimit, pasi përfunduam takimet, më tha:
-Për çfarë të pyeti prof. Maliani?
- Për fotot e anëtareve të Byrosë Politike, kujtoi se mos ishin pedagogët që japin mësim në atë sallë - iu përgjigja.
- Ky është provokim! – më tha si i indinjuar shoqëruesi,
- Si nuk e njeh ai udhëheqësin tonë…!?
- Po ndoshta nuk e njeh, - i thashë unë, - me duket si e tepërt të merremi me këtë.
Kur më përjashtuan nga partia, midis argumentave të tjerë, më kujtuan edhe këtë bisedë. Ishte pikërisht shoqëruesi ai që e ngriti si problem duke dashur të më rëndojë edhe më shume. Më vunë në dukje se nuk isha treguar vigjilent dhe kisha rënë pre e një provokimi nga një professor i huaj. 

Prof. Burhanin për herë të fundit e kam takuar në vitin e mbrapshtë 1997, tek porta para Konsullatës Greke në Gjirokastër. Po përpiqej të siguronte një vizë hyrje për në shtetin grek nëpërmjet një të njohurit të tij. E ftova për një kafe dhe e ndihmova së bashku me një shokun tim për të lëvizur bagazhet. E ftova edhe për darkë nga shtëpia ime, por ai zgjodhi të kalonte natën tek kushërinjtë e tij. Kerkova diçka nga jeta e tij në internet, por nuk gjeta asgjë, përveçse disa botimeve të tij dhe një shënim të shkurter në agronews pga A. Deliu ku thuhet:

"Sa herë që shkoj për të blerë dicka në supermarket, sytë më shkojnë në një stendë ku janë vendosur fotot e menaxherëve të dyqanit dhe mua vetvetiu më kujtohet profesori im i nderuar, Burhan Çelo, me origjinë nga fisi gjirokastrit i dëgjuar i çelatëve. Prof. Burhani kur unë ndiqja studimet e larta, ishte shef i katedrës së mbrojtjes së bimëve. Ai na jepte leksone për sëmundjet virusale e bakteriale të bimëve, etj. Ne atë kohe me pati treguar se kishte qenë edhe në vendlindjen time në Selckë në një periudhë dimri, kur kishte qene partizan. Selcka ime i kishte ngjarë si një fshat i gurtë. Pas lufte ai përfundoi studimet e larta për agronom në Akademinë “Timirjazev”, në Moskë me specialitet mbrojtjen e bimëve. Ai komunikonte lirshëm në rusisht, frëngjisht dhe italisht. Në Bashkimin Sovjetik u njoh, u dashurua dhe u martua me një vajzë ruse. Kur shteti ynë prishi marrëdhëniet me Rusinë, megjithse ata kishin lindur edhe fëmijë, e detyruan të ndahej me gruan ruse. Por nuk mjaftoi me kaq. Prof Burhanit nuk iu ndanë vështirësitë dhe telashet e njëpasnjëshme. Atë e përjashtuan nga partia dhe e dërguan në rrethin e Fierit për riedukim. Kur filloi të zbutej pak lufta e klasave e reabilitojnë në një fare shkalle dhe e emërojnë Inspektor të mbrojtjes së bimeve për rrethin e Fierit. Qëlloi që në këtë periudhë të isha edhe unë me të njëjtin funksion në rrethin e Gjirokastrës. Rrugën për Tiranë ose Durrës, vendin ku bëheshin mbledhjet mujore tonat, shpesh e kryenim së bashku. Ai më tregonte shumë ngjarje dhe histori të cilat, si mëi ri që isha, i dëgjoja me shumë vëmendje. Një ditë më tregoi këtë histori të cilën po e ndaj me ju miq e lexues të fejsbukut:

- Ishte koha kur vendin tonë e vizitoi seleksioneri bimor italian, prof. Maliani. Mua, - tregonte Burhani – më caktuan ta shoqëroja, me që zotëroja edhe gjuhët e huaja që profesori i madh dinte. Kur u futëm në një nga sallat e leksioneve të studenteve, aty ishin vendosur në rresht fotografitë e anëtarëve të Byrosë Politike. Prof. Maliani, ndaloi u kthye nga unë dhe me pyeti:
- Këta janë pedagogët që japin mësim këtu?
- Jo, - iu pergjigja – janë udheheqja e lartë e Partisë sonë.
- Aha! - m’u pergjigj ai me një tundje të lehtë të kokës. Por nuk u mbyll me kaq biseda. Një nga anëtaret e grupit të shoqerimit, pasi përfunduam takimet, më tha:
-Për çfarë të pyeti prof. Maliani?
- Për fotot e anëtareve të Byrosë Politike, kujtoi se mos ishin pedagogët që japin mësim në atë sallë - iu përgjigja.
- Ky është provokim! – më tha si i indinjuar shoqëruesi,
- Si nuk e njeh ai udhëheqësin tonë…!?
- Po ndoshta nuk e njeh, - i thashë unë, - me duket si e tepërt të merremi me këtë.
Kur më përjashtuan nga partia, midis argumentave të tjerë, më kujtuan edhe këtë bisedë. Ishte pikërisht shoqëruesi ai që e ngriti si problem duke dashur të më rëndojë edhe më shume. Më vunë në dukje se nuk isha treguar vigjilent dhe kisha rënë pre e një provokimi nga një professor i huaj. 

Prof. Burhanin për herë të fundit e kam takuar në vitin e mbrapshtë 1997, tek porta para Konsullatës Greke në Gjirokastër. Po përpiqej të siguronte një vizë hyrje për në shtetin grek nëpërmjet një të njohurit të tij. E ftova për një kafe dhe e ndihmova së bashku me një shokun tim për të lëvizur bagazhet. E ftova edhe për darkë nga shtëpia ime, por ai zgjodhi të kalonte natën tek kushërinjtë e tij. Kerkova diçka nga jeta e tij në internet, por nuk gjeta asgjë, përveçse disa botimeve të tij, dhe nje shënimi të shkurtër ne agroweb nga A. Deliu ku thuhet:

“Ka filluar pune ne IKB Lushnje ne vitin 1956, ku ka drejtuar sektorin e Mbrojtjes se Bimeve dhe nga viti 1961- 1963 behet drejtor i Institutit.  Kontributin me te madh e ka dhene ne pergatitjen e specialisteve te rinj ne Institutin Bujqesor te Tiranes, si pedagog dhe Pergjegjes Katedre i Mbrojtjes se Bimeve dhe me vone zevendesrektor.”

Prof. Burhan Çelo është një nga themeluesit, ose më saktë ai që ka vendosur gurin e themelit të shkencës më të re në shkencat bujqësore shqiptare, asaj të Mbrojtjes së Bimëve.