Poezi nga Pirro Loli

Pirro LOLI

Lindi më 10 shtator 1945 Konckë, Zagori, Gjirokastër. Arsimin fillor e kreu në vendlindje, atë tetëvjeçaren në Sheper dhe në Durrës. Në vitet 1960-64 kreu shkollën e mesme pedagogjike të Elbasanit. Studimet e larta i kreu në Universitetin e Tiranës, dega gjuhë letërsi shqipe (1964-68) dhe më 1977, studimet pasuniversitare për filozofi. Gjate karrierës profesionale, ka punuar kryesisht në arsim, drejtor shkollash 8-vjeçare, pedagog në shkollën pedagogjike të Gjirokastrës dhe në universitetin “E. Çabej” Gjirokastër. Në vitet 1975-77 u zgjodh i pari i rinisë për rrethin e Gjirokastrës dhe më 1978, u emëruan punonjës shkencor në Institutin e Studimeve. Ka filluar të shkruaje e të botoje që në vitet '70 në shtypin letrar të kohës poezi e tregime.

Libra të botuara

Poezi

Drita e vetëtimës

Dhimbja e Urrës

Dritaret e Shiut

Vdekja e trëndafilave

Ordhri i lotit 

Metodë për leximin e hirit

Poema: Epiri pasthirmë e jugut

Romane

Lotët e diellit

Intervidtë me një gur

Qeni plastik

Piramida prej Mjalti

Dashnoria misterjoze

Qyteti me dy kate

Rrokje në kryq

Tubeti kuq

Ka botuar dhe disa ESE

VENDLINDJA

Rrathë të vjetër trungjesh koncentrikë

As tërmete, as murtaja s’ka rënë

Vetëm kronika buke

Dhe ikje të mëdha.

Kam pesëdhjetë vjet larguar

E Brirët e fildishta të ëndrrave

Si dre ngatërruar i kam nëpër ato rrathë.

Plagë aventurash kam në trup

Hero bëhesha

Kur vidhja një xhep me qershi

Sorkadhe e egër vendlindja

Dhe kur e puthja në buzë

Më qëllonte me bri.

…

Pesëdhjetë vjet me dhimbje koke

Aspirinë e bardhë nën gjuhë

PSE I KAM SYTË TË BLERTË

I kam njohur pemët që në djep

Nëna më merrte me vete në ara

Dhe djepin tim e linte në ledh.

Rrija tërë ditën në hije, kurorë e gjelbët

Mbi djep si stoli. Pemët ulnin degët mbi mua

Me gjethet e tyre më bënin stoli.

...

O mik i vogël , më thanë gjethet

Jemi miqësuar me ty.

Merre të blertën e gjethes

Përgjithmonë mbaje në gji.

HËNA E OBORRIT TIM

Kur na vinin miq për darkë

Ne, fëmijët

hanim thërrimet që mbeteshin në sofër.

por, kishim një hënë të madhe në oborr

varur në degët e manit.

Dhe luanim me fluturat e hënës.

Derisa nëna

ta nxirrte bukën nga furra na zinte gjumi.

Faqe më faqe me hënën rreth sofrës.

Nëna, me kujdes

Që të mos na zgjonte

E priste hënën copa – copa

Dhe të gjashtëve

Na jepte nga një racion buke

të ngrohtë…

MANI I ZI

Kam një man të zi në mes të oborrit

Që moshën e fsheh

Nëpër emra baballarësh të lashtë.

Më ka mbirë në shpirt

Me rrënjë e me degë

Hija e tij.

Mani im me pika gjaku i rrit frutat

dhe i fsheh nëpër fletë

të ëmbla, të ëmbla

mbi pllakat e bardha të oborrit

i hedh si bllaca gjaku në korrik

...

Një kokërr kur vija në gojë

Më gjakoste buzë e gishtërinj.

I plagosur isha Sikur

lufta kalonte në oborrin tim

Çdo korrik

Babai i rraskapitur gjer në muzg

Bereqetin e vitit e maste me raki

Mbushte filxhanin e madh e më thosh:

Ky man na mban gjallë

Ti pse nuk pi?!

RRËFIM PËRPARA ARRËS SË SHTËPISË

Kur isha i vogël inicialet e emrit tim (PL)

Me brisk

I gdhenda në trungun e arrës

Thjesht për kujtim.

Nuk e dija që kisha gdhendur një plagë

Por, arra si nëna

heshti e ndër vite dhimbjen e mori në trup.

- Ti, moj arrë e dashur pse më ke harruar?

Pse më paske fshirë? Unë mbi ty lashë emrin

Fëmijërinë?!

- Koha hodhi breshër - foli arra -

Hodhi dëborë e shi.

Që të të ruaja të paprekur

Të mora në zemër, në gji...

Dhe zogjtë dhe rrënjët dhe degët

Më folën në emër.

GORRICA

Mars më mars i tregoja sharrën

I flisja për një dardhë të ëmbël për Dy bisqe

të rinj e të butë

Dhe një shami për t’ia lidhur plagën.

Por

Nuk hante gozhdë gorrica

Gjeth më gjeth kreshpërohej

Me inatin e gjëmbit të egër

Drizash e korbash e gjinkallash

Që grisnin fytyrën. Pragu i dimrit

kishte gjuhë tjetër. I ftohtë tehu i sopatës.

Priste. Gojëhapur oxhaku në vatër

Dhe ulërima e ujkut pas derës.

BRAKTISJE

Këtu pemët kanë ngritur flamujt e erës

Dhe rënkojnë

Nën barqe të lagura resh

Gjaku po u ftohet pak nga pak

Pa një zog

Pa një fole

Hardhitë nderin krahët

Me gishtërinj kockash

Të thata si pleq

Qiparisi i zi

Me trupin prej shiu

Regjistron gurët e varreve

Që nisen për kurbet...

Gjirokastër, 1992.

pirololi1945@hotmail.com

VDEKJA E BABAIT

(CIKËL POETIK)

(Ai i donte shumë pemët dhe barin)

Kur të katër ne djemtë mbërritëm nga kurbeti

Ai qe shtrirë i qetë dëgjonte shiun e butë në kopsht

Dhe mërmërimën e gjetheve jashtë.

Me vetulla të trasha si të miat u fliste të gjithëve

“ky vit do të jetë i begatë”

Një mëllenjë e plagosur qante fshehur në bar

Si motra e vogël nga dhoma tjetër

Hardhia zgjatur në degën e manit 

Kafshonte kërcellin me aj.

Iku pa para 

Pa borxhe

Pa asnjë të fshehtë.

Pemët dhe barin dhe viçin

I donte më tepër se djemtë.

Në krye të pelikrinazhit

Pemët

Krahëvarura u vunë në rresht.

Pas tyre

të trishtuar

Çapiteshim ne, djemtë.

VDEKJA E KAUT

Kau plak nëpër dhera të rëndë

Plorin rakitik tërhiqte nëpër zaje

Mprehur në parmendën e drunjtë

Nëpër brinjë mali e ugare.

Një darkë me yje të ftohtë

Sytë e xhamtë iu rrotulluan me tmerr

Iu këputën gjunjët e hollë

E yjet e largët u drodhën në erë.

I zbardhi sytë e bukur

Dy plisa iu rënduan mbi brirë

Në për nofulla, dy kokrra loti i rrëshqitën 

Dhe ngrinë.

Mos vdis, vëlla i tha babai

Po kau s’fliste dot

Babai rrahu kokën me grushte

E në zokthin e grykës i regëtinë lot.

KËPUCËT E BABAIT

Këpucë bujku

Të gjera si lundër e vjetër

Të shkelura në thembër

Mos më keq.

Nëna matet t’i hedhë po s’i hedh

I ngre në duar

Si plisa të rëndë dheu

E nga sytë e mi i fsheh

Besnikërisht ruajnë

formën e këmbës së trashë

Dhe gishtat me goxhanikë si dega e rrapit

Ah, këto këpucë

Me shuaj të ngrënë

Me baltën e kopshit të tharë!

ËNDËRR

E pashë përsëri sonte babanë

Qëndronte në stolin e tij në kuzhinë

Pëllëmbët prej dheu i rëndonin në gjunjë

Jashtë binte shi me baltë

E xhamet e natës kuqëronin frikshëm.

I kalër ish si bora

Në ballë kish një të çarë rrufeje

Përtypte duhan të grirë

E qante,

Qante nën zë 

Për ca zënka të kota me mëmën time.

DRITA MBI DUARTË E BABAIT

Ngujuar në mermer

Dremit brenda ëndrrës sime babai

I ftohtë

I bardhë

Me flokët anash si të miat

Me sy e buzët prej bryme

Përsipër mbi varrin e rëndë i rritet bari 

Dhe dielli ka ngrirë.

“Çliromë nga ky nder – më tha sonte në gjumë -

Janë shumë të rëndë këta blloqe mermeri

Nuk e dua as emrin, as fotografinë

E mbërthyer në beton.

Nëse nuk mbjell dot një pemë pranë meje

Lermë të më mbulojë bari i gjelbërt

Ta shoh me sy shiun dhe ylberin

Lulja e gjëmbaçit

si drita

Të çeli mbi duart e mia…”.

SIPËR MEJE KA NJË VARR...

Dhëmbeli ngrihej përbindësh mbi shpinën time
por unë e doja si at
që i vogël më kish pranuar nëpër trup
t’i lëvizja lirshëm afër majës pak e nga pak
por nuk e gjeta dot folenë e ujkut dhe shpellat e erës.
Kur u ngjita mbi lulen e çajit kur preka majën e majës
Dhe pashë se si hidhnin valle luleshqerat
përbindëshi im m’u zëmërua...
unë i kërkova të më tregonte ç’kish pas vetes
e ç’ kish përmbi majë.
mali heshti siç heshtin hyjnitë e me gojën e profetit më tha:
pas meje ka male të tjerë, sipër meje
ka një varr...

PLAGOSUR
E GJETA HESHTJEN

U ktheva. Në muzg. Plagosur e gjeta heshtjen
Para pragut të shtëpisë. Dhe nuk di ku jam.
Yjet më luten të m’i lëpijnë plagët
e loti im i nxehtë
në gurin e dhimbjes i kristaltë kërcet.
Nuk ua jap dot zërin të vdekurve
Nuk ia kthej dot gjakun Jezu Krishtit
As kopshteve te thara
shiun e bekuar.
Këto re të terrta në qiell
Të frikshme venë e vinë mbi Torrishtë
Është ndryshkur zembereku i orës. Në oborr
është rritur majë e gjembit tërbuar.
Këtë hon nuk e mbaj dot
Nuk e ngrë dot në duar.

Pirololi1945@hotmail.com